Parkinson hastalığı genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan ve başlangıç belirtisi elde veya vücudun bir yarısında titreme olan bir hastalıktır. Hastalığa eşlik eden bir duruş bozukluğu olarak öne eğik durma ya da yürürken kolunu sallamama görülebilir. Bir diğer belirti hareketlerde yavaşlama olmasıdır. Hasta günlük işlerini yaparken zorlanır. Yemek yerken, bir tarafa dönerken yavaşlama söz konusudur ve bunlar güçlükle yapılır. Hastada kas sertliği mevcuttur. Hastalar küçük harflerle ve okunaksız yazarlar. Sesleri kısıktır ve yutma zorluğu gelişebilir.
Belirtileri kısaca özetlemek gerekirse;
- Kişinin yazdıklarının okunaksız olması, küçük yazmaya başlamak,
- Yavaş yürümek, yürürken ayakları yere sürmek,
- Vücudun öne doğru eğik bir şekilde durması,
- Sıkıntılı ruh hali, depresyon
- Kas ağrıları,
- Konuşma bozukluğu, kısık sesle ve donuk konuşmak,
- Yürürken kolların sallanmaması,
- Terleme, hipotansiyon (tansiyon düşüklüğü),
- Yutma zorluğu.
Parkinson hastalığı tanı ve tedavisi nasıl yapılır?
Yukarıda sayılan belirtileri olan ve yaşam kalitesi olumsuz yönde etkilenen hastaların bir Nöroloji uzmanına başvurarak muayene edilmeleri gerekir. Nöroloji uzmanları hastalığın başlangıçtaki tıbbi tedavisini yani ilaç tedavisini uygular. Tedavi de bir diğer önemli nokta psikolojik olarak hastanın kaybettiklerini tekrar hastaya kazandırmaktır. Parkinson tedavisinde aile ve hekimin bir arada çaba göstermesi hastanın kendisini daha iyi hissetmesini sağlar ve hastanın yaşam standardını arttırır. Aileden gelen desteğin katkısı önemli olacaktır. Hastalık ilerlediğinde ve ilaçlara yanıt alınamaz ise veya ilaçların hastanın gündelik yaşamını olumsuz etkileyen yan etkileri ortaya çıktığında cerrahi tedavi devreye girer.Bu hastalar cerrahi öncesi nasıl değerlendirilir?
Cerrahi tedavi için uygun olduğu düşünülerek sevk edilen hastalar Nöroloji ve Psikiyatri uzmanları ile beraber değerlendirilir. Hastanın ameliyat öncesi hastalık durumu çeşitli ölçeklerle puanlanır ve video çekimleri ile kayıt altına alınır.
Hangi hastalar uygun aday olarak seçiliyor?
Parkinson hastalığında cerrahi için genelde tanısı kesinleşmiş 65 yaştan genç, hastalık yaşı 5 - 7 yıl arası olan ve belirgin engelleyici psikiyatrik sorunu olmayan hastalar seçilir. Hastalık yaşı ile ilgili olarak vurgulanması gereken bir nokta yakın zamanda yayımlanan bir çalışmadır. Alman ve Fransız gruplarının ortak çalışması geçen yıl saygın bir tıp dergisinde yayımlandı ve hastalığın erken döneminde uygulanan medikal tedaviye ek cerrahi tedavinin hastaların yaşam kalitesinde sadece medikal tedavi uygulanan gruba göre belirgin oranda iyileşme sağladığı bildirildi. Ayrıca cerrahi için düşünülen yaş sınırı hastanın genel durumuna ve eşlik eden hastalıklarının olup olmamasına bağlı olarak birkaç yaş yukarı çekilebilir.
Parkinson cerrahisi nasıl yapılıyor?
Cerrahi işlemden önce ayrıntılı beyin manyetik rezonans görüntülemesi yapılır. Cerrahi sabahı hastanın başına özel bir çerçeve yerleştirilir ve bu çerçeve ile beyin tomografi görüntüleri alınır. Ardından bu görüntüler daha önce alınmış olan beyin görüntüleri ile bilgisayarda birleştirilir. Birleştirilen görüntüler üstünde beyin içinde hedef nokta olarak saptanan noktaların üç boyutlu uzaysal koordinatları elde edilir. Ameliyathanede hasta uyanık iken lokal anestezi eşliğinde beyin içindeki hedef noktalar özel elektrotlar yardımı ile saptanır ve ardından kalıcı elektrotlar yerleştirilir. Ameliyatın son kısmında hasta genel anestezi altında uyutulur ve göğüs bölgesinde cilt altına ileri teknoloji ürünü olan bir pil yerleştirilerek beyin içine yerleştirilmiş olan elektrotlara bağlanır. Toplam işlem süresi 5-6 saattir.
Cerrahi sonuçları nasıldır?
Cerrahi ile oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır. Özellikle hastaları ileri derecede muzdarip eden titreme, kasılma, hareketlerde yavaşlama, istemsiz hareketler gibi bulgular önemli ölçüde kontrol altına alınmaktadır. İlerleyen dönemde hastanın muayene bulguları ile uyumlu olarak uygulanan elektrik akımının şiddeti ve düzeni uzaktan kumanda ile değiştirilebildiği için ikincil ameliyatlara da gerek duyulmuyor.Parkinson cerrahisi Türkiye de kaç merkezde yapılmakta?
Türkiye de şu anda 10 civarında merkezde yapılabiliyor. Bu uygulamalar için uzun bir eğitim süreci gerekiyor. Uygulamanın görüntüleme, nöroloji, psikiyatri, elektrofizyolojik incelemeleri de içeren karmaşık ve pahalı bir teknik altyapı gereksinimi var. Hastanemiz bu açıdan tam donanımlı bir merkez olarak hizmet vermektedir.
Doç. Dr. Hakan SEÇKİN
Lokman Hekim Hastaneleri
Beyin ve Sinir Cerrahisi
