Uzmanlar, yasa dışı silah girişi nedeniyle İsveç'in, Batı Avrupa'da en fazla silahlı şiddet eyleminin yaşandığı ülkeler arasında bulunduğunu ifade etti.
Uluslararası Organize Suçlara Karşı Küresel Girişimi ile Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesinin (OCCRP) 2021'de yayınlanan raporlarında, Balkan üretimi silahların ülkede artan silah kaçakçılığında büyük rol oynadığı, bu artışa neden olan başka faktörlerin de olduğu belirtildi.
İsveç'teki çetelerin, Ukrayna'dan yasa dışı sevk edilen silahlara erişimi olabileceğine dair yerel haberler de buna örnek gösterildi.
İsveç Gümrük Servisinden uzman Jesper Liedholm, suçluların İsveç'e sokmak için daha güçlü silahlara erişebileceğinden ve Batı'nın Ukrayna'ya yardım olarak sağladığı her türlü silahın ülkeye girebileceğinden endişe ettiğini belirtti.
Gazeteci ve "Silah Ustaları: İsveç'in Suçlularını Silahlandıran Adamlar" kitabının yazarı Mathias Stahle ise AA muhabirine, "Şu anda Ukrayna'dan İsveç'e yüksek miktarda silah kaçakçılığı yapıldığını düşünmediğini" söyledi.
Stahle, "Diğer yandan bir gün Rusya-Ukrayna savaşı bitecek ve bu silahların bir yere gitmesi gerekiyor. Birileri bu silahlar üzerinden para kazanmak isteyecek." dedi.
Ülkede silahlı saldırıların 20 yıl önce hiç yaşanmadığını ancak artık her yıl yüzlerce silahlı saldırı meydana geldiğini belirten Stahle, son 10 yılda ülkedeki silahlı şiddetin durmadan tırmandığına dikkati çekti ve bu durumun yasa dışı silah edinmeyle ilişkili olduğunu vurguladı.
Stahle, suçluların ülkedeki silah dükkanlarında, "hiçbir denetim olmadan" onarım parçalarını bulabildiklerini ve işlevsiz eski silahların bakımını sağlayabildiklerini keşfettiklerini dile getirdi.
Bu nedenle, Avrupa'nın diğer bölgelerinden kaçakçılığı yapılan silahların dışında, ülkedeki yasa dışı silah piyasasının da şiddetin sorumlusu olduğuna dikkati çeken Stahle, eski silahların çoğunun Soğuk Savaş döneminden hatta belki de daha eskiden kaldığına işaret etti.
Oyuncak silahlar ölümcül silahlara dönüştü
Stahle, bazı Avrupa Birliği ülkelerinin, mermisi olmayan ancak yüksek ses çıkaran oyuncak veya yarış tabancalarını yasallaştırdığını ifade etti.
Bu durumun da İsveç'in silah kaçakçılığıyla başa çıkma mücadelesi vermesine yol açtığına dikkati çeken Stahle, oyuncak veya yarış tabancalarını üreten firmaların, bunları ölümcül silahların kopyası olarak yaptığını belirtti.
Stahle, bu silahların ölümcül silahlara dönüştürülmesinin oldukça kolay olduğunu da dile getirdi.
İsveç yasaları, silah bulundurmak için ruhsat almayı gerektiriyor.
Ancak suç örgütü üyeleri, oyuncak veya yarış tabancalarını yasal yollara alabilecekleri başka bir AB ülkesine yöneliyor.
Stahle, İsveç'te de birçok Avrupa ülkesindeki gibi herhangi bir sınır kontrolü olmadığından bu tabancaların kolayca ülkeye sokulabildiğini belirtti.
Kolluk kuvvetlerinin tabancaların taşındığı araçları durdurabildiğine işaret eden Stahle, suçluların bunun için araçta özel bölmeler yaparak tabancaları gizlediğini belirtti.
Denetim yok
İsveç'teki Lund Üniversitesinden kriminolog Dr. Ardavan Khoshnood ise ülkede silah kaçakçılığının ciddi boyutlara ulaştığını söyledi.
Şiddet suçları ve çete şiddeti üzerine çalışmalar yürüten Khoshnood, çeşitli türlerdeki yüzlerce silahın, çoğunlukla Doğu Avrupa'dan olmak üzere birçok ülkeden İsveç'e günlük olarak sokulduğunu ifade etti.
Khoshnood, bu duruma, İsveç'teki çeteler ve suç örgütlerinin yüksek talebinin yol açtığına dikkati çekti.
Bu çete ve örgütler arasında ciddi çatışmalar olduğunu kaydeden Khoshnood, "Yoğun talep olduğu müddetçe İsveç toplumuna büyük bir silahı akını olacak." dedi.
Khoshnood, İsveçli yetkililerin, ülkeye yasa dışı silah akınıyla mücadele edilebilmesi için gümrük idaresine ilave kaynak aktarması gerektiği değerlendirmesini yaptı.
İsveç parlamentosunun yasalar üstünde yeniden düşünmesi gerektiğini vurgulayan Khoshnood, gümrük çalışanlarına daha çok yetki tanıyan yeni düzenlemelere duyulan ihtiyacın altını çizdi.
