Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, 31 Temmuz itibarıyla dünya genelinde Covid-19'a karşı 26 aşı adayı klinik deneme, 139 aşı adayı ise klinik öncesi değerlendirme aşamasında bulunuyor. Türkiye'nin klinik test aşamasında henüz aşısı bulunmuyor. Klinik öncesi listede ise Türkiye'den 11 aşı adayı dikkat çekiyor.
DSÖ'nün klinik öncesi aşı adayları listesinin ilk sırasında Ege Üniversitesi'nin çalışması yer alıyor, çalışmanın tipi ise "DNA aşısı" olarak görülüyor. Listede Türkiye'den yer alan diğer aşı adayları ve tipleri şu şekilde:
- Selçuk Üniversitesi- inaktif aşı
- Selçuk Üniversitesi- mRNA
- Erciyes Üniversitesi- inaktif aşı
- Erciyes Üniversitesi- Adeno5 tabanlı
- Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi / Acıbadem Labmed Health Services A.S.- Kodon deoptimize edilmiş canlı zayıflatılmış aşılar
- Ankara Üniversitesi- Adenovirüs tabanlı
- İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi- Rekombinant S proteini
- Boğaziçi Üniversitesi- Peptide + novel adjuvant
- Bezmialem Vakıf Üniversitesi- VLP
- Ortadoğu Teknik Üniversitesi- VLP
Klinik denemelerin etapları nedir?
Bir aşının yaygın olarak kullanılabilmesi için 3 aşamada insanlar üzerinde test edilmesi gerekiyor.
Klinik denemelerin ilk aşamasında, az sayıdaki gönüllü sağlıklı denek üzerinde aşı adayının güvenli olup olmadığı ve olası yan etkileri araştırılıyor.
İkinci aşamada, güvenilirliği doğrulanan aşı adayının etkinliği 100’den fazla denek üzerinde test ediliyor.
Üçüncü ve son aşamada ise aynı işlem, birkaç bin denekle tekrarlanıyor. Dün Cumhurbaşkanı Erdoğan aşı çalışmalarında klinik test aşamasına gelmeye az kaldığını ve Türkiye'nin aşı çalışmalarında ABD ve Çin'den sonra en fazla çalışma yapan üçüncü ülke olduğunu belirtmişti.
