Sosyal İşler Bakanlığı'nın sunduğu tasarı, 12 yaşından itibaren çocukların ulusal nüfus kaydında yasal cinsiyet değişikliği için başvuruda bulunmalarına izin veriyor.
AB üyesi İsveç'te hazırlanan yeni tasarıya göre 12 yaşından itibaren çocukların ulusal nüfus kaydında yeni yasal cinsiyet başvurusunda bulunması için vasilerin onayı yeterli olacak, sağlık makamlarının herhangi bir muayenede bulunması ya da temas kurması şartı aranmayacak.
Halihazırdaki uygulamada 18 yaşından itibaren yapılabilen yasal cinsiyet değişikliği için doktor onayı gerekiyor.
Tasarının içerdiği iki yasadan biri ulusal nüfus kaydındaki yasal tıbbi cinsiyeti değiştirmek, diğeri cinsiyet düzeltici tıbbi tedavi ve ameliyatla ilgili.
Devlet televizyonu SVT'ye konuşan Sosyal Demokrat Partili Sosyal İşler Bakanı Lena Hallengren, "Bireyin sahip olduğu cinsiyet ve kimlikte yaşayabilmesi önemli. Nüfus kütüğünde cinsiyet kimliğini değiştirmek, kişinin cinsel organlarına müdahale edilmesinden farklı olmayı hak ediyor" dedi.
Yasa yürürlüğe girdikten sonra cinsiyet değişikliği başvurularının artıp artmayacağını şimdiden söylemenin zor olduğunu dile getiren Hallengren, "Daha küçük yaşta başvuru yapılabilen, ama hala vasinin onayı gereken bir durum sözkonusu" diye ekledi.
Ulusal Sağlık ve Refah Kurulu'nun izin vermesi şartı aranmadan ameliyat
Cinsiyet düzeltici tıbbi tedavi için yaş sınırı 18 olarak kalmaya devam edecek. Ancak ameliyat için Ulusal Sağlık ve Refah Kurulu'nun izin vermesi şartı aranmayacak. Onun yerine gerekli testleri yerel doktorlar yapacak. Hallengren, açıklamasında, birey ile doktor ekibi arasında diyalog ve uyumun önemini vurguladı.
Hükümetin önceki girişimlerine Yasa Konseyi seti
Uzun zamandır cinsiyet tayini yasasını modernleştirme girişiminde bulunan İsveç hükümetinin 2018'de sunduğu yasa tasarısı, cinsiyet değiştirme tıbbi bakımı için asgari yaşı 18'den 15'e indirmeyi, her türlü ebeveyn izni şartını ortadan kaldırmayı, 12 yaşından küçük çocukların yasal cinsiyetlerini değiştirmelerine izin vermeyi amaçlıyordu. Ancak tasarı Yasa Konseyi'nin şimşeklerini çekmişti. Yüksek mahkemelerin görevdeki ve eski yargıçlarından oluşan Yasa Konseyi, hükümet ya da meclisin talebi üzerine yasa tasarılarının geçerliliğiyle ilgili görüş bildirmekle görevli.
Gözden geçirilerek yeniden sunulan tasarı, 1950'de kurulan İsveç Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transseksüel, Kuir ve İnterseks Hakları Federasyonu (RFSL) tarafından 'trans bireylerin hakları için büyük bir adım' olarak selamlandı.
'Sonradan pişman olanlar var'
Son yıllarda İskandinavya'da cinsiyet değiştirme prosedürü uygulanan çocukların sayısı artarken, doktorlardan yalnızca geçici olabilecek sorunlar nedeniyle geri dönüşü olmayan tedavilerle uğraşmak zorunda kalan bir dizi 'pişmanlık' vakası bulunduğuna dair uyarılar geldi.
Cinsiyet değiştirmek isteyen kız çocuk sayısında patlama
Buna göre özellikle cinsiyet değiştirmek isteyen kızların sayısında çarpıcı bir artış var.
Ulusal Sağlık ve Refah Kurulu'na göre 2008'de 10-19 yaşlarındaki 28 kız çocuğu, cinsiyet rahatsızlığı teşhisiyle ilgili bakım aldı.10 yıl sonra, 2017'de bu durumdaki aynı yaş grubundan toplam kız çocuğu sayısı 536'ya çıktı.
'Yaş sınırı 25'e yükseltilmeli' talebi
Aşırı sağcı-milliyetçi parti İsveç Demokratları'nın milletvekili Angelica Lundberg, meclise sunduğu önergede, doktorların ve ebeveynlerin müdahaleyle ilgili ifadelerinin çok sayıda pişmanlık yansıttığını, hatta bazı vakaların bunun sonucunda yaşamlarına son vermeyi tercih ettiklerini dile getirdi. Lundberg, bu nedenle yaş sınırının 25'e yükseltilmesini talep etti.
