Dünya Sağlık Örgütü hastaları tedavi etmek için Covid-19'dan sağ kurtulanlardan alınan kan plazmasının kullanılmasının hala deneysel bir terapi olarak kabul edildiği konusunda uyardı.
Birçok bilim insanı, resmi çalışmalara zarar verme ihtimali nedeniyle konu hakkında endişelerini dile getirdi.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Pazar günü, ümit vaat eden deneysel ilaçların bulunabilirliğini hızlandırmak için "acil kullanımı" kapsamında bu uygulamaya izin verdi. Plazmanın gerçekten işe yarayıp yaramadığı henüz bilinmiyor, bu konuda çok sayıda titiz çalışmalar yürütülüyor.
DSÖ'nün baş bilim insanı Dr. Soumya Swaminathan düzenlenen basın toplantısında, "Sonuçlar kesin değil. Elimizdeki kanıtlar henüz çok düşük kaliteli" ifadelerini kullandı.
Yaklaşık Yüzyıllık geçmişi olan ve günümüzde plazma nakli olarak bilinen bu yöntemin geçmişi, aşının çok daha öncesine dayanıyor. Henüz aşı bilinmiyorken grip kızamık salgınıyla mücadele için kullanılan kan nakli yakın zamanda SARS ve Ebola salgınlarına karşı da denendi.
Vücut yeni bir mikropla karşılaştığında, enfeksiyonla savaşmak için özel antikorlar üretiyor. Antikorlar, kanın sarımsı, sıvı kısmı olan plazmada bulunuyor.
Swaminathan, DSÖ'nün plazma tedavisini deneysel olarak kabul ettiğini ve değerlendirilmeye devam edildiğini söyledi. Swaminathan, 'Tedavinin standartlaştırılmasının zor olduğunu belirterek plazmanın ayrı ayrı kişilerden toplanması gerektiğini zira insanların farklı seviyelerde antikor ürettiğini belirtti.
'Etkili olduğuna dair kanıt yok'
DSÖ'nün baş bilim insanı Dr. Soumya Swaminathan tedavinin koronavirüs enfeksiyonları için "yeni bir bakım standardı olarak kabul edilmemesi gerektiğini", önümüzdeki aylarda çalışmalardan daha fazla sonuç alınacağını söyledi.
Covid-19'a yakalanan birçok kişi bilim insanlarının çalışmalarına destek olmak yerine plazma tedavisini seçti.
Oxford Üniversitesi'nden Martin Landray, terapi “büyük bir vaat” sunsa da, hala işe yaradığına dair bir kanıt yok" dedi
Landray yaptığı bir açıklamada "Teori ile kanıtlanmış faydalar arasında büyük fark var" dedi.
Birleşik Krallık'ta plazma üzerinde çalışma yürüten Landray, araştırmaya yalnızca birkaç bin hasta katılsaydı 'cevaplara ulaşabiliriz' dedi. "Etkili olursa söz konusu plazma bütün dünyada kullanılabilir. Aksi takdirde, bu yöntem terk edilebilir." dedi.
Leeds Üniversitesi'nde tıp profesörü olan Stephen Griffin, bağışıklık sisteminin COVID-19'a tepkisi hakkında hala önemli bir belirsizlik olduğunu ve plazmanın potansiyel kullanımını zorlaştırdığını söyledi.
FDA acil durumlarda kullanılması için hidroksiklorokin'e önce yetki vermiş daha sonra kalp, böbrek, karaciğer rahatsızlık riskini artırdığı gerekçesi ile aylar sonra askıya almıştı.
