Ödemeler Dengesi bölümünde ekonomist olan Viktor Penna, "Cari işlemler hesabındaki fazlalık artmaya devam ediyor, bu da esas olarak güçlü ticaret dengesinin etkisiyle oluyor."  dedi.

İsveç'in toplam net varlıklarının yurt dışı karşısındaki pozisyon değeri, yabancı pozisyonda gösterildiği gibi, çeyrek sonu itibarıyla 2.091,7 milyar SEK olarak hesaplandı. Mali bilanço, 2023'ün dördüncü çeyreğinde 66,0 milyar SEK net dış krediyi gösteriyor.

Ödemeler dengesi nedir?

Ödemeler dengesi, İsveç'in dünyanın geri kalanıyla olan tüm işlemlerini rapor eder. Mal ve hizmetlerin ihracatını ve ithalatını gösterir ve diğer şeylerin yanı sıra dış dünyaya karşı finansal varlık ve yükümlülüklerdeki değişiklikleri ölçer. Ödemeler dengesi cari işlemler hesabı, mali denge ve sermaye dengesinden oluşur.

İsveç'in GSYİH'sının payı olarak cari işlemler fazlası

İsveç'in cari işlemler dengesinin GSYİH'ye oranı ülkenin GSYİH'sının yüzde 6,8'ini oluşturuyor. 2023'ün üçüncü çeyreğinde ise pay yüzde 6,7 olarak gerçekleşti. Yüzde, son dört çeyreğin ortalama değeri olarak hesaplanır.

Cari hesap bakiyesi

Fm0001 2023K04 Di 01 Sv Press1

Cari işlemler hesabında karşılaştırmalar bir önceki yılın ilgili çeyreğiyle yapılmaktadır.

Mal ihracatı artarken mal ithalatı azaldı

Ticaret dengesi, 2023'ün dördüncü çeyreğinde 104,2 milyar SEK fazla gösteriyor. Bu, 2022'nin dördüncü çeyreğine göre 42,1 milyar SEK'lik bir artış. Ticari mal ihracatı ise 2022'nin dördüncü çeyreğine göre 26,0 milyar SEK artışla 620,5 milyar SEK oldu. Mal ithalatı ise aynı karşılaştırmada 16,1 milyar SEK düşüşle 516,3 milyar SEK olarak gerçekleşti. 

Ticaret dengesine dahil edilen mağazacılık fazlalığı 2022 dördüncü çeyreğine göre 6,4 milyar SEK arttı. Böylece 2023 dördüncü çeyrekte fazlalık 67,4 milyar SEK oldu.

Hizmetler dengesi, 2022'nin dördüncü çeyreğindeki 8,1 milyar SEK iken bu dönem 9,8 milyar SEK açık gösteriyor. Hizmet ithalatı, 2022'nin dördüncü çeyreğine kıyasla 25,3 milyar SEK artışla 310,4 milyar SEK oldu. Aynı zamanda hizmet ihracatı da aynı karşılaştırmada 7,4 milyar SEK artış göstererek 300,6 milyar SEK'e ulaştı.

Birincil gelirdeki fazlalığın azalması

Esas olarak ücretler ve sermaye getirilerinden oluşan birincil gelir, 2023'ün dördüncü çeyreğinde 47,6 milyar SEK fazla veriyor. Bu, geçen yılın aynı çeyreğine göre 13,6 milyar SEK'lik bir düşüş anlamına geliyor. Sermaye getirisi fazlası, 2022'nin dördüncü çeyreğindeki 60,4 milyar SEK'den, bu çeyrekte 47,1 milyar SEK'e yükseldi.

Sermaye getirisindeki en büyük değişiklikler diğer yatırımlarda meydana geliyor ve bunu portföy yatırımları takip ediyor. Diğer yatırımlardan elde edilen sermaye getirisi 15,1 milyar SEK açığa katkıda bulunurken, açık geçen yılın aynı çeyreğine göre 8,3 milyar SEK arttı. Portföy yatırımlarından sermaye getirisi, aynı karşılaştırmada 6,4 milyar SEK düşüşle 1,4 milyar SEK fazlaya katkıda bulundu.

İkincil gelir açığı artıyor

Diğer şeylerin yanı sıra uluslararası işbirliği ve AB harçları/sübvansiyonlarından oluşan ikincil gelir, 25,3 milyar SEK açık gösteriyor. Açık geçen yılın aynı çeyreğine göre 1,8 milyar SEK arttı.

Mali dengedeki net borç verme

Mali denge, 2023'ün dördüncü çeyreğinde 66,0 milyar SEK tutarında net borçlanma gösteriyor. Net borç verme ve net borçlanma, mali dengenin pozitif veya negatif netini ifade ediyor.

Dördüncü çeyrekte diğer yatırımlar, doğrudan yatırımlar ve döviz rezervi net borçlanmayı gösteriyor. Portföy yatırımları ve finansal türevler net borçlanmayı göstermektedir.

Finansal denge

Fm0001 2023K04 Di 02 Sv Press3

Doğrudan yatırımlar hem İsveç'te hem de yurt dışında artıyor

Doğrudan yatırımlar içindeki net krediler çeyrek boyunca 5,0 milyar SEK'e ulaştı. İsveç'teki doğrudan yabancı yatırımlar 87,1 milyar SEK artarken, yurtdışındaki İsveç doğrudan yatırımları 92,1 milyar SEK arttı.

Portföy yatırımları İsveç'te artıyor, yurt dışında azalıyor

Portföy yatırımları içindeki net borçlanma çeyrekte 163,2 milyar SEK oldu. Yabancı yatırımcılar İsveç'teki portföy yatırımlarını 128,1 milyar SEK artırırken, İsveçli yatırımcılar yurt dışındaki portföy yatırımlarını 35,1 milyar SEK azalttı.

Diğer yatırımlar İsveç'te artıyor, yurt dışında azalıyor

Diğer yatırımlar içindeki net krediler 237,9 milyar SEK tutarındadır. İsveç'in yurtdışındaki diğer yatırımları 4,4 milyar SEK artarken, İsveç'teki diğer yabancı yatırımlar 233,5 milyar SEK azaldı.

Finansal türevler ve döviz rezervi

Finansal türevler içerisinde net borçlanma 17,9 milyar SEK tutarındadır. Döviz rezervi, 4,2 milyar SEK'e karşılık gelen net kredilerin arttığını gösteriyor.

İsveç'in yurtdışındaki net varlıklarının azaltılması

İsveç'in net varlıklarının yurt dışı karşısındaki pozisyon değeri 2023'ün dördüncü çeyreğinde 2.091,7 milyar SEK oldu. Bu, net varlıkların 2.373,5 milyar SEK olduğu önceki çeyreğe göre bir düşüş yaşandığını gösteriyor.

Yabancı pozisyon

Fm0001 2023K04 Di 03 Sv Press5

İsveç'in yurtdışındaki varlık ve yükümlülükleri azaldı

İsveç'in yurtdışındaki varlıkları dördüncü çeyrekte 19.760,5 milyar SEK olarak gerçekleşti; bu, bir önceki çeyreğe göre 544,9 milyar SEK düşüş anlamına geliyor. İsveç'in dış ülkelere olan borcu önceki çeyreğe göre 263,1 milyar SEK azalarak 17.668,8 milyar SEK oldu.

Hem İsveç'te hem de yurt dışında portföy yatırımları artıyor. Finansal türevler ve diğer yatırımlar hem İsveç'te hem de yurtdışında azalıyor. İsveç'in yurtdışındaki doğrudan yatırım varlıkları azalırken, İsveç'teki yabancı varlıklar artıyor. Yurt dışında döviz rezervinin varlıkları azalıyor.

Editör: Semihhan Aydemir