İsveç’te faaliyet gösteren Uluslararası Şirketler grup şirketleri içerisinde personel istihdam edebilir yada farklı şirketlerden yeni işçiler istihdam edebilirler.
İSVEÇ’TE ÇALIŞACAK AB ÜYESİ DEVLET VATANDAŞLARI :
90 GÜNÜ GEÇMEYEN ZİYARETLER:
İsveç AB üyesi bir devlet olduğundan ve Avrupa Ekonomik Bölge anlaşmasına taraf olduğundan, bu ülkelerin vatandaşları geçerli bir pasaport yada kimlik kartı ile İsveç’e 90 günü geçmeyecek şekilde giriş yapabileceklerdir. Avrupa Birliği ve İsviçre arasında imzalanan anlaşma doğrultusunda aynı haklar İsviçre vatandaşlarına da tanınmıştır.
90 GÜNÜ AŞAN ZİYARETLER:
AB VE AEB üyesi ülke vatandaşları AB sınırları içerisindeki serbest dolaşım kuralları doğrultusunda oturum hakkına sahip iseler bu kapsamda ayrıca bir İsveç oturma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.
Bir işyeri tarafından istihdam edilme, eğitim ve yeterli bazı kriterlere sahip olma normal olarak AB/AEB ülkesi vatandaşlarına ve bunların aile üyelerine İsveç’te 90 günden fazla oturum hakkı vermektedir. Aile üyelerinden AB/AEB üye ülke vatandaşı olmayanlar oturma kartları için İsveç Göçmenlik Ofisine (Migrationsverket) başvurmak zorundadırlar.
İsveç’te 1 yıldan fazla bir süre yaşama niyetinde olan bir kişi normal olarak İsveç Vergi Müdürlüğü (Skatteverket) tarafından tutulan İsveç Nüfus Siciline kayıt olmak zorundadır. İsveç’te istihdam edilen AB/AEB üyesi ülke vatandaşları İsveç Nüfus Siciline kendilerini kaydettirirken başvuru belgelerine ek olarak işverenden alacakları istihdam süresi ve tipini gösteren çalışma belgesini ibraz etmek zorundadırlar.
Danışmanlık hizmeti veren ve yada serbest çalışan kişiler İsveç Nüfus Siciline kaydolurken bu statülerini sertifika ile sözleşme ile yada benzer bir belge ile teyit etmeleri gerekir.
İlgili belge yazılı olmalı hizmeti alan kişi tarafından imzalanmalıdır.
Çalışma İzninin gerekmemesi:
AB/AEB üyesi ülke vatandaşları İsveç’e girer girmez İsveç çalışma izni almaksızın çalışmaya başlayabilirler.
AVRUPA BİRLİĞİ ÜYESİ OLMAYAN ÜLKE VATANDAŞLARI :
90 GÜNÜ AŞMAYAN ZİYARETLER İÇİN VİZE GEREKLİLİĞİ:
AB/AEB üyesi olmayan ülke vatandaşlarının İsveç’e giriş yapabilmeleri için Schengen vizesi almaları zorunludur.
Bununla birlikte aralarında Amerika, Japonya ve Kanadanın da bulunduğu bazı ülke vatandaşları bu kuraldan muaftırlar.
Yabancı ülke vatandaşları İsveç vize başvurularını bir çok ülkede yer alan Konsolosluk ve Büyükelçilikler aracılığı ile dijital ortamda yapabilmektedirler.
Basit olarak izah etmek gerekir ise İsveç Schengen Bölgesi’nin bir parçası olup AB/AEB üyesi ülkesi vatandaşlarından çalışma izni istememektedir. AB/AEB üyesi olmayan ülke vatandaşları İsveç’te çalışabilmek için çalışma izni almak zorunda olup bu iznin alınması için o kişiye İsveç’ten yazılı olarak yapılmış bir iş teklifinin bulunması gerekmektedir.
İsveç Çalışma İzin Prosedürleri:
İsveç’te çalışmaya başlayacak, istihdam edilecek AB/AEB üyesi olmayan ülke vatandaşları ülkeye giriş yapmadan çalışma izni almak zorundadır.
Normal olarak en hızlı başvuru ve başvuru sonucu alma usulü dijital ortamda Migrationsverket’in web sitesi üzerinden online başvuru yapmaktır. Başvurular ayrıca başvurucunun bulunduğu yerde bulunan İsveç Büyükelçilikleri ve Konsoloslukları üzerinden de yapılabilir.
Büyükelçilik yada konsolosluk çalışma izin başvurularını alınca bu başvuruları nihai karar verilmek üzere İsveç Göçmenlik Bürosu Migrationsverket’e göndermektedir.
İster online isterse İsveç konsolosluğu yada İsveç Büyükelçiliği üzerinden yapılmış olsun İsveç çalışma izin başvuru sonucunu hızlı alabilmek için en önemli koşul başvurunun tam ve doğru bir şekilde doldurulmuş olması ve tamamlayıcı belgeler ile desteklenmesidir.
Çalışma izin başvurusu İsveç’teki İsveçli işveren tarafından düzenlenmiş olan yazılı iş teklifini de içermelidir. ( İş teklif form örneği Migrationsverket web sitesinde yer almaktadır).Yazılı iş teklifi maaş, sigorta ve çalışanın İsveç’te çalışacağı işyerinin çalışma koşullarını ihtiva etmelidir.
İşçinin maaşı ve diğer özlük hakları; ilgili meslek koluna ilişkin olarak akdedilmiş bulunan toplu iş sözleşmelerine ve mutat kabul edilmiş bulunan piyasa koşullarına uygun olmalı ve işçiye sağlanan haklar bakımından burada sağlanan haklar ile eşit hakları ihtiva etmelidir.
İlgili işkoluna ait İşçi Sendikasına işçi istidam ve çalışma koşullarına ilişkin fikrini beyan etmesi için imkan verilmiş olması zorunludur. Sendikanın görüşü işçiye yapılan yazılı iş teklifinde muhakkak yer almalı ve bu görüş çalışma izin başvurusunun eki olarak başvuruya eklenmelidir.
İsveç’te kuruluşundan itibaren 1 yıldan daha az süre ile faaliyet gösteren ve AB/AEB üyesi olmayan ülke vatandaşlarını firmasında istihdam etmek isteyen firmalar işçi için yapılacak çalışma izin başvurusunda işçiye ilişkin aşağıdaki şartların karşılandığına ilişkin yazılı belgeleri de ek olarak sunmalıdırlar.
İşçinin 3 aylık maaş ödemesinin garanti edildiğini tevsik eden belge. Örneğin Banka yada 3.kişiden alınan ödeme garantisi, Banka hesap ekstresi yada sözleşme.
İşçinin hizmet süresi, işin niteliği, çalışma saatleri, maaşı gibi teklif edilen işin ana şart ve koşullarını ihtiva eden yazılı belgeyi almış olması ve bu belgenin ilgili işçi tarafından imzalanmış ve başvuru eki olarak sunulmuş olması.
AB/AEB üyesi olmayan ülke vatandaşlarını firmasında istihdam etmek isteyen Otel, Restoran ve inşaat gibi alanlarda faaliyet gösteren firmalar ilave olarak bir takım yükümlülükleri yerine getirmek zorundadır.
Çalışma izni onaylandığında verilen çalışma izni ilk iki sene için yalnızca verildiği iş alanı meslek, sözleşme süresi ve işveren ile sınırlı olarak verilmektedir.
Yani işçi ilk iki sene içerisinde çalıştığı işyerini değiştirmek ister ise mevcut çalışma izni yeni iş için geçerli olmaz Dolayısı ile işçiyi istihdam etmek isteyen yeni işverenin işçi için yeniden çalışma izin başvurusunda bulunması gerekir.
İşçi çalışma izni verildiğinden itibaren ilk iki sene içerisinde işten ayrılırsa yada işten çıkarılır ise azami 3 ay içinde yeni iş bularak bu yeni bulduğu iş üzerinden yeniden çalışma izin başvurusunda bulunmalıdır.
İşçi yeni çalışma izni çıkana kadar önceki çalışma izni süresi henüz bitmemiş ise bu çalışma izni ile yeni işyerinde yeni çalışma izni çıkana kadar çalışabilir.
Aksi halde mevcut iş özelinde verilen çalışma ve oturma izni iptal edilir ve işçinin İsveç’i terk etmesi gerekir.
Çalışma izni verildikten 2 yıl geçtikten sonraki ikinci 2 yıllık döneminde işçi iş değiştirmek ister ise aynı iş kolunda olmak şartı ile işçinin sahip olduğu mevcut çalışma izni gireceği yeni iş/işler içinde geçerli olacak ve yeniden İsveç Göçmen Bürosu’na çalışma izin başvurusu yapmasına gerek kalmayacaktır.
Bir işe dayalı olarak Çalışma ve Oturma İzni ilk olarak verildikten sonra işçi istihdam edilmiş olduğu işe 4 ay içinde başlamak zorundadır.
2 yıldan daha uzun süreli bir hizmet sözleşmesi olması durumunda, işveren işçi için 2 yıllık verilen çalışma izin süresi dolmadan yeni bir çalışma izin başvurusunda bulunmalıdır.Grup içi personel transferlerinde ilan mecburiyeti bulunmamaktadır.
Çalışma izni verilen işçiye, işçinin eşine ve 21 yaşından küçük çocuklarına işçi ile birlikte eş zamanlı olarak oturma izni de verilir.
İsveç’te yeni bir işçi istihdam edilmek istenir ise, iş teklifi işverenin bu işe ilişkin pozisyonu en az 10 gün süre ile İsveç ve Avrupa Birliği sınırları içinde ilan ettiğini belirtmek zorundadır.
90 günlük süreyi aşan ikamet için gereken İsveç Oturma İzni:
AB vatandaşı olmayanlar İsveç’te 90 günden fazla süre ile kalmak için oturma izni almak zorundadır. İsveç Oturma İzni başvuruları İsveç Çalışma İzni başvuruları ile eş zamanlı olarak yapılmaktadır.
Oturma izin kartı İsveç’e gitmeden önce temin edilmelidir.
İsveç’te çalışması için oturma izni verilen işçinin eşi ve 21 yaşın altındaki çocuklarına da aynı dönem için oturma izni ve çalışma izni verilebilecektir.
İsveç’te toplamda 4 yıl çalışıp bu süre boyunca oturma iznine sahip olan çalışan süresiz oturma izni için başvuru yapma hakkı kazanır.
İSVEÇ’TE ÇALIŞMA İZNİ ALMADAN KİMLER ÇALIŞABİLİR?
Geçici olarak İsveç’te çalışan uzmanlar:
AB/AEB üyesi olmayan ülke vatandaşı uzmanların geçici nitelikte bir işin yapılması amacı ile uluslararası bir firma yada grup tarafından istihdam edilmeleri ve bu iş süresince İsveç’e gidip gelmeleri halinde çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.
Bu çalışma izninden muafiyet durumu yalnızca İsveç’te toplam kalma süresinin 12 ayı aşmaması durumunda geçerli olacaktır. Ancak her hâlükârda bu durum sebebi ile İsveç’te 90 günden daha az kalınması halinde dahi Türkiye’nin de içinde olduğu bazı ülke vatandaşları İsveç’e girmeden önce giriş vizesi almak zorundadır.
Kalış süresi 90 günü aşacak ise bu durumda İsveç’e giriş yapmadan önce oturma izni alınması zorunludur.
Ziyaretçi Araştırma Görevlileri:
Ziyaretçi araştırma görevlisi doktora dersleri alma hakkı veren bir yüksek eğitim almış ve İsveç’te kalış amacı bir bilimsel araştırma yapmak /bilimsel araştırmaya katkı sağlamak olan kişidir.
90 günden daha fazla süre ile ziyaretçi araştırma görevlisi olarak İsveç’te çalışmayı planlayan kişi çalışma izni olmaksızın çalışabilir. Ancak yine de muhakkak oturma iznine sahip olması gerekir.
90 günden daha az süre ile ziyaretçi araştırma görevlisi olarak İsveç’te çalışmayı planlayan kişilerin oturma izni almaları gerekmemektedir.
Ancak Türk vatandaşı araştırma görevlilerinin 90 günden daha az süre ile bu kapsamda çalışmaları durumunda yine de vize alarak İsveç’e girmeleri zorunludur.
Ziyaretçi araştırma görevlisi istihdam etmek isteyen kuruluşun İsveç Araştırma Konseyi (Vetenskapsrådet) tarafından onaylanmış bir araştırma kuruluşu olması zorunludur.
Araştırma kuruluşunun misafir araştırma görevlisi ile birlikte akdettiği ziyaretçi görevli sözleşmesini hazırlaması zorunludur.
Ziyaretçi görevli sözleşmesi misafir araştırma görevlisinin araştırma görevini yerine getirmeyi üstlenmiş olduğunu ve araştırma kuruluşunun ziyaretçi araştırma görevlisini bu süre içinde misafir ettiğini / bu çalışmasını kendi nezdinde yapacağını belirtmek zorundadır.
lgili sözleşme her iki taraf tarafından imzalanmalı ve aşağıdaki hususları ihtiva etmelidir:
Araştırma projesinin amacı, süresi ve maliyeti (finansal kaynağı ),
Misafir araştırma görevlisinin araştırma görevini tamamlamaya ehil olduğunu destekleyen vasıflarının belirtilmesi, Misafir araştırma görevlisinin istihdam süresi,
Misafir araştırma görevlisi 1 yıldan daha az süre ile İsveç’te kalacak ise onun adına düzenlenmiş geniş kapsamlı sağlık sigortası,
Misafir araştırma görevlisinin İsveç’te kaldığı süre boyunca kalışını ve dönüş seyahatini finanse edecek/destekleyecek yeterli kaynağın bulunduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
