İki patlama tam olarak yedi saat arayla gerçekleşti, bu da çok sayıda soruyu gündeme getiriyor.
İsveç Savunma Üniversitesi'nde deniz teknolojisi araştırmacısı Hans Liwång, yedi saat arayla meydana gelen patlamalarda muhtemelen bir zamanlayıcının geç devreye girdiğini veya uzaktan kumandayla ilgili bir sorun olduğunu gösterebilir yorumu yaptı.
Patlamaların İsveç ekonomik bölgesindeki iki Rus doğalgaz boru hattına zarar verdiği alan birkaç kilometre genişliğinde. Bu alanda farklı nitelikte dört boru hattı bulunuyor. Ancak bunların tümü Kuzey Avrupa'daki altyapı için belirleyici öneme sahiptir:
* Kuzey Akım 1, doğalgazı Rusya'dan Almanya'ya taşıyan aktif bir boru hattı.
* Rusya'dan Almanya'ya doğalgaz taşıyan ancak henüz hizmete girmemiş olan Kuzey Akım 2 boru hattı.
* Güney İsveç'teki elektrik şebekesini kuzey Polonya'ya bağlayan Polenkabeln olarak da adlandırılan Swe-Pol Link elektrik kablosu.
* Kuzey Avrupa ve Finlandiya arasındaki internet bağlantıları için çok önemli olan Almanya ve Finlandiya arasındaki C-Lion 1 fiber kablo.
Bulması zor
Araştırmacı Oskar Frånberg, bölgenin güvenlik politikası açısından özellikle hassas olduğuna ve failin bunun farkında gibi göründüğüne dikkat çekiyor:
"Rastgele seçilmiş yerler olarak algılamıyorum. Bunlar, genel bir perspektiften bakıldığında stratejik olarak çok önemli görünen iki yer" diyen Blekinge Teknoloji Üniversitesi deniz sistemleri mühendisliği profesörü ve Ulusal Sualtı Teknolojisi direktörü Oskar Frånberg, "Baltık Denizi'nde stratejik olarak önemli birçok yer var, ancak Bornholm ve Karlskrona'nın güneyindeki bölgenin özellikle önemli iki yer olduğu açık" ifadeleri kullandı.
Ayrıca konumun ve boru hatlarının bulunmasının çok kolay olmadığına inanıyor.
"Haritada nerede olması gerektiğini görebilseniz bile denizde altyapı bulmak gerçekten kolay değil. Çok iyi ekipman ve kendini su altında yönlendirmek için çok iyi bir kapasiteye sahip olmayı gerektirir" diyen Oskar Frånberg, bunun arkasında yetkin bir organizasyon gerektirdiğinin altını çizerken, bunun sadece onu uygulayabilecek bir devlet olabileceği anlamına gelmediğini ifade etti.
Patlamalarla ilgili soruşturma, İsveç'teki Güvenlik Polisi ile Danimarka makamları arasındaki işbirliğiyle yürütülüyor. Olayla ilgili bilgisi olan birkaç kişi, soruşturmayı yönlendirmek için borulardaki hasarın ilk resmini çekmenin kesinlikle çok önemli olduğunu ve araştırmacıların araştıracakları ilk şeyin, borularda patlayıcı eylemin olup olmadığını tespit etmeye çalışacak.
"Boru hattına baktığınızda içeride mi yoksa dışarıda mı patlama olduğunu hemen anlayacaksınız" diyen Hans Liwång, eğer içeride bir patlama olursa, bunun arkasında olabilecek çok daha az insan olacak, çünkü Almanya ve Rusya'da bulunan açıklıklar üzerinde kontrol sahibi olmanız gerekiyor yorumunda bulundu.
Araştırılacak
Nord Stream'den gelen halka açık bilgilere göre, Rus şirketi inşaat zamanından bu yana hassas sensörlere sahip gaz borularının içine mobil anket modülleri yerleştirdi. Modüller PIG (Pipeline Inspection Gauge) olarak adlandırılır ve boruları içeriden inceleyebilir.
Hans Liwång, "Patlayıcı yükü hattın herhangi bir noktasına taşımanın bir yolu olabilecek gazın içinden geçebilen bir araç üretmek tamamen mümkündür. Ancak bunun arkasında kimin olduğunu gizlemenin kötü bir yolu olduğuna dair birçok işaret var" dedi.
Patlayıcı yükün, yüzeydeki bir gemiden kontrol edilen uzaktan kumandalı bir su altı aracı yardımıyla boru hatlarına yerleştirildiğine ve operasyonun en zor kısmının kullanılan patlayıcı maddelerin imalatı olduğuna inanıyor.
- Sahada dalgıçlar olsaydı ve patlayıcı yükü yerleştirseydi, muhtemelen daha küçük ama daha kesin olarak hedeflenmiş bir patlayıcı şarj görürdük.
Üçüncü bir seçenek, otonom bir sualtı aracı olabilir, ancak uzmanlara göre, gerekli maliyet ve planlama bunu fazla mümkün kılmıyor.
Patlayıcı için kullanılan ekipmanı bulmak zor
Hans Liwång, 26 Eylül Pazartesi akşamı 19.03 ve devamında gece 02.03'te meydana gelen teyit edilmiş iki patlama arasında yedi saat geçmiş olması dikkat çekici.
Liwång, "Birincisi patladığında, keşfedilme veya temizlenme riski arttıkça, bölgeden mümkün olduğunca çabuk çıkmak istersiniz. Bu yedi saatin, yanlış giden bir zamanlayıcı veya farklı konumlardan uzaktan tetiklediğiniz ve bir yerden diğerine gitmenin daha zor olduğu bir şeyi göstermesi oldukça olasıdır" dedi.
- Ama elimizdeki bilgilerle, alttaki olayların gidişatı hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığımız için sonuç çıkarmak için henüz çok erken.
Olayı çözmenin anahtarı, zor olabilecek patlayıcı izlerini bulmaktır.
Hans Liwång: "Bu işi zorlaştıran boyutun, çok büyük gaz akışının bir sonucu olarak çok büyük bir su akışının olması ve herhangi bir bileşenin uzun zamandır Baltık Denizi'nin tamamen farklı bölgelerine sürüklenmiş olabileceğidir" dedi.
