SAĞLIK

Delta varyantı nedir? Hangi farklı belirtileri gösteriyor?

Hindistan'da vaka ve ölüm sayısının patlamasına; sağlık sisteminin adeta çökmesine neden olan 'Delta varyantı' İngiltere başta olmak üzere birçok ülkede endişe verici şekilde yayılıyor. Son verilere göre ülkedeki Covid-19 vakalarının yüzde 90'ı Delta varyantından oluşuyor. Delta'nın daha önceki baskın varyant Alfa'dan (Kent) yaklaşık yüzde 60 daha bulaşıcı olduğu tahmin ediliyor. Peki varyant kendini nasıl gösteriyor, ne kadar tehlikeli ve aşılar virüsten korunmakta yeterli mi?

Delta varyantının asıl adı "B.1.617" İngiliz, Güney Afrika ve Brezilya varyantlarından sonra Hindistan'da ortaya çıkan "B.1.617" adlı varyantın çifte mutasyon geçirdiği düşünülüyor. Hindistan'da sağlık sisteminin adeta çökmesine neden olan 'Delta', ilk olarak 5 Ekim 2020'de ülkenin üçüncü büyük kenti olan Nagpur yakınlarında görüldü. Hintli kıdemli virolog Shahid Jameel, insan hücrelerine yapışan virüsün dış "sivri uçlu" kısmında iki önemli mutasyon içerdiğini belirtiyor. İlk etapta Dünya Sağlık Örgütü tarafından "dikkat gerektiren varyant" olarak sınıflandırılan virüs, kısa sürede Brezilya ve Güney Afrika varyantlarından daha tehlikeli olduğunu kanıtladı. Koronavirüsün ilk defa ortaya çıktığı Vuhan salgınında bir kişi üç kişiyi enfekte ederken, İngiltere'de ortaya çıkan Alfa (Kent) varyantında bu sayı dörde çıkmıştı. Delta'yı taşıyan bir kişi ise altı kişiyi enfekte edebiliyor.

Delta varyantı belirtileri neler? Önceki varyantlara göre daha bulaşıcı, daha ölümcül olduğu ve Covid-19'un 'Alfa' virüsünün yerini aldığı araştırmacılar tarafından teyit edilen varyantın kişide mide ağrısı ve ishal gibi farklı semptomlarla kendini gösterdiği işaret ediliyor. Klasik Covid-19 hastalığının ana belirtileri yüksek ateş, sürekli öksürük ile tat ve/veya koku kaybı şeklinde bilinirken bu varyantın kişide mide ağrısı ve ishal gibi farklı semptomlarla kendini gösterdiği işaret ediliyor. Varyant ayrıca baş ağrısı, burun akıntısı ve boğaz ağrısı da yaparken, gençlerde ise ağır bir soğuk algınlığı şeklinde ortaya çıkabiliyor. Semptomların farklı olması ise hastalığa yakalananların Covid-19'dan şüphelenmeyip yalnızca grip olduklarını zannetmelerine ve bu nedenle test ya da karantina seçeneklerini eleyip virüsü bulaştırmayı sürdürmelerine neden oluyor.

Covid-19 aşıları, Delta varyantına karşı etkili mi? İngiltere gibi varyantın hızla yayıldığı ülkelerde Covid-19 tedbirlerindeki gevşeme adımları hükümet tarafından bir aylığına askıya alındı. 21 Haziran'da tam normalleşmeyi planlayan Başbakan Boris Johnson hükümeti ertelemenin en fazla bir ay olacağını açıkladı. Bu sürenin uzamayacağının düşünülmesinin nedeni ise ülkede aşı kampanyasının çok hızlı ilerliyor olması. Zira şu ana kadar yetişkin nüfusun neredeyse yüzde 80'i bir doz, yüzde 60'ı ise iki doz aşılandı. 19 Temmuz'a kadar iki doz aşılanan yetişkin nüfusun iki katına çıkarılması amaçlanıyor. Aşı firmaları ve yetkililerden yapılan son açıklamalar da Delta'ya karşı aşıların etkili olduğu yönünde. Ayrıca iki doz aşının, varyanta karşı bir dozdan çok daha fazla koruma sağladığına işaret ediliyor.

Varyantın en hızlı yayıldığı İngiliz şehirlerinden Bolton'da sağlık yetkilileri yeni vakaların dörtte üçünün aşılanmamış olduğunu ve çift doz aşı olanlar arasında her 25 kişiden sadece birinin hastalığa yakalandığını belirtiyor. Son olarak, BioNTech'in CEO'su Uğur Şahin, şimdiye kadar 30’un üzerinde varyantı laboratuvarda incelediklerini ve aşının hemen hemen hepsine karşı etkili olduğunu gördüklerini ifade etti. Şahin, Hindistan’da ortaya çıkan varyantı da incelemeye aldıklarını belirterek, "Hindistan varyantında daha önce incelediğimiz ve aşımızın etkisini gösterdiği mutasyonlar var. Burada da ümitliyim" diye konuştu.