İsveç'in önemli Sosyoloji profesörlerinden Jan O. Jonsson "Çok hassas bir dönemdeyiz" ifadeleri kullanarak İsveç'te yoksulluğun artacağını belirtti.
Artan enflasyon, tedarik zincirindeki aksaklıklar ve artan faiz oranları daha fazla İsveçliyi yoksulluğa itebilir.
Bazıları için, düzgün bir yaşam ile ekonomik yoksulluk arasındaki çizgi ince bir ipte asılıdır.
Sosyoloji profesörü Jan O. Jonsson, çok hassas bir dönemden geçildiğini söyledi.
Son ekonomik çalkantı, birçoğunun daha düşük bir standart alacağı anlamına geliyor. Ancak önemli sayıda insan için en önemli şeyleri bile satın almak zor olabilir ve bu da onların yoksulluk sınırının altına düşmesine neden olabilir.
"Yoksulluk kesinlikle artacak. Çoğunlukla zaten küçük marjları olanlar için bir sonuç olacaktır." Yoksulluk teması üzerine birkaç kitap yazan Stockholm Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü'nde profesör olan Jan O. Jonsson, işsiz, düşük gelirli veya tek gelirli ailelerin kötü durumda olabileceğini söyledi.
Halihazırda gelirlerinin çoğunu gıda ve kira gibi temel giderlere harcayanlar, enflasyon ve faiz artışları sonucunda yoksulluğa düşme riskiyle karşı karşıyadır.
- Şu ana kadar artan fiyatları telafi edebilecek ücret hareketlerimiz olmadı. Önümüzdeki iki yıl içinde geçimini sağlayamayacak duruma gelen insanların maddi yoksulluğa düşmeleri gibi ciddi bir risk var.
İşsizlik yoksulluk bakımından en yıkıcı etken
İsveç işgücü piyasası şu ana kadar istikrarlı, ancak yüksek işsizliğe sahip olsaydık, yoksulluk oranı üzerinde doğrudan bir etkisi olabilirdi.
- İş sahibi olanlar genellikle geçici bir fiyat artışı ile baş edebilirler. Ancak insanlar işlerini büyük ölçüde kaybetmeye başlarsa, bu kritik hale gelir. İki kişinin çalıştığı bir hane aniden işsiz kalırsa, aileyi geçindirme, kredi ödeme, kira, yemek vb. ile geçindirme konusunda büyük sorunlar yaşanabilir.
Özellikle savunmasız olan göçmen gruplar ve bekar insanlar olduğuna dikkat çekildi.
- Emek piyasasıyla zayıf bir bağlantıları olduğu için ekonomik refahta zaten çok gerideler. Gelirlerini kaybederlerse veya temel tüketim ürünleri daha pahalı hale gelirse, ilk onlar tarafından hissedilecektir.
Jan O. Jonsson'a göre, toplumdaki yoksulluk, durgunluk başladıktan birkaç yıl sonra sıklıkla artıyor.
- Birçok insan kendi birikimleri ve refahları ile kurtulur. 90'lardaki kriz sırasında böyleydi, birkaç yıl sonra kötüleşen hane maliyesi etkin bir şekilde ortaya çıktı.
Bugün İsveç'te yoksulluğun en büyük sonucu nedir?
- Hasta sosyal hayattan çekilir. Yazın çocuklarınızı kampa göndermeye paranız yetmiyor, tanıdıklarınızı misafit etmekten vazgeçiyorsunuz. Bugün yoksul olan kişi maddi olarak 100 yıl öncesine göre çok daha iyi durumda olsa bile, yoksulluk kavramını bugün bile geçerli kılan sosyal hayattan çekilmedir.
Sosyal olarak dışlanmış olmak, kendi içinde yoksulluktan kurtulmayı daha da zorlaştırabilir.
- Akıl hastalığında sorunlara yol açabilir ve giderek daha fazla izole olduğunuz ve işgücü piyasasından daha da uzaklaştığınız bir sarmalın içine girme riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Bu çok kötü.
Farklı teoriler var
Yoksulluğun nasıl tanımlanacağı tartışmalıdır ve kimin yoksul olduğunu belirlemek için birçok farklı ölçü vardır.
Son yıllarda, "göreceli yoksulluk" kavramı hem İsveç'te hem de AB'de yaygınlaştı. Bu ölçüye göre, vergi sonrası geliri ülkenin medyan gelirinin yüzde 60'ının altındaysa, kişi düşük bir ekonomik standartla yaşıyor demektir.
İstatistik İsveç'ten alınan rakamlara göre, İsveçlilerin yüzde 14,7'si 2020'de göreceli gelir yoksulluğu içinde yaşadı.
- Bu yaklaşımın yoksulluk rakamlarını şişirdiğine ve gerçekten yoksul olanları yakalayamama riskiniz olduğuna inanıyorum. Araştırmamda, bunun yerine toplumdaki yoksulluğu özetleyebilecek nispeten basit önlemlerin bulunması gerektiğine inanıyorum.
Jan O. Jonsson'un tercih ettiği kavram "mutlak yoksulluk" veya "maddi yoksunluk" olarak adlandırılmaktadır.
2020'de İsveçlilerin yüzde 5,2'si mutlak yoksulluk içinde yaşadı ve AB istatistiklerine göre yüzde 1,8'i maddi yoksunluk içinde yaşadı.
- Yoksulluğa bakmanın en klasik yolu budur. Yoksulluk, yeterli yiyeceğe sahip olamamak, kirayı ödemekte güçlük çekmek ya da çocuklarla bir geziye çıkmayı göze alamamak vb.
- Ama tanımı ne olursa olsun, kimin fakir olduğunu asla söyleyemezsiniz. Elimizdeki ölçü, daha çok toplumun bir bütün olarak ve farklı gruplar arasında dağılmış bir resmini verir.
"İnsanlar arada kalıyor"
İsveç'te yoksulluk nasıl aşılır?
- Cevap vermek çok kolay değil. Benim görüşüm, istikrarlı bir refah sistemimiz var ama insanlar arada kalıyor. Örneğin, işsiz kalırsanız ve belki bir daireniz varsa, yardım alamazsınız. Daha sonra belki daha pahalı bir kiralık mülk satar ve bulursanız, sorunlu olacaktır.
- Yoksulluk içinde yaşayan ancak hakları olmayan Romanlar gibi İsveç vatandaşı olmayanlar da var. Zordur, bir refah sistemini su geçirmez hale getirmek asla mümkün değildir. Ama temelde, mali yardım işe yaradığı sürece insanların oldukça güvende olabileceğini düşünüyorum.
Stockholm Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü profesörü Jan O. Jonsson,yoksulluk araştırmaları alanında son derece uzman ve yoksulluk üzerine birkaç kitabı bulunuyor.
İsveç basınına yaptığı değerlendirmeye göre, İsveç'te yoksulluğun artma riski olduğu ve bu yoksulluktan en fazla göçmen ve gençlerin etkileneceğine dikkat çekiyor.
