Her zaman yeni teknolojileri benimseyen ilk ülkelerden biri olan İsveç’te ilk olma konusundaki gelenek finansal sistemde de geçerliliğini koruyor. İsveç 1661’de, Avrupa’da banknotları kullanan ilk ülke olmuştur. 2023’te ise yüzde 100 dijital ekonomiye sahip, dünyadaki ilk nakitsiz ulus haline gelmeye hazırlanmaktadır.
Geçtiğimiz yıllar boyunca, İsveç’te, neredeyse tüm satın alımlar elektronik olarak, eski moda manyetik bant yerine chip ve pin kullanarak banka/kredi kartıyla, temassız teknolojiyle ya da özellikle İsveçlilerin nakitsiz hayatla kucaklaşmasına yardımcı olmak için tasarlanan mobil uygulama Swish tarafından elektronik olarak yapıldı.
Bugün, İsveç’te tüm perakende işlemlerinin yüzde 80’inden fazlası elektronik ortamda gerçekleştirilmekle birlikte Finlandiya, Norveç, Danimarka ve İzlanda’yı içeren diğer İskandinav ülkelerinde de benzer bir duruma rastlanmaktadır.
İskandinavların hızla nakitsiz bir yaşam tarzı benimseme yöntemleri, nakit paranın hala güçlü bir ödeme şekli olduğu ve sadece nakit kabul eden işyerlerinin bile olduğu Avrupa’nın güneyindeki ülkelerle güçlü bir şekilde tezat oluşturmaktadır.
2012’de, İsveç’teki en büyük altı banka, müşterilerin elektronik ödemeleri kolaylaştırmasına yardımcı olmak için anlık mobil ödeme platformu oluşturmak üzere bir araya geldi. Bir işbirliği olarak geliştirilen “Swish” adlı uygulama İsveç’teki herkes tarafından benimsendi ve kullanıldı.
İsveç’te, hem bankalar hem de hükümet vatandaşları nakitsiz ekonomiyi benimsemeye teşvik ediyor. Swish, mobil ödemelerde İsveç standardı olmaya yakın. Uygulama, İsveç’teki nüfusun yarısından fazlası tarafından kullanılmaktadır. İsveç’teki toplam nüfusun sadece yüzde 13’ü nakit para kullanmaktadır.
İsveç bankaları, nüfusun yüzde 97’sinden fazlasına karşılık gelen yedi yaş ve üstü vatandaşlarına banka kartı çıkarmaktadır.
Stockholm’de Bugün Para Taşımaya İhtiyaç Yok
Nakit, İsveç’teki toplam işlemlerin yüzde 1’inden daha azını oluşturur. Nakit işlemler kesinlikle önerilmez. Tüccarların yüzde 99’undan fazlası banka kartlarını kabul ediyor.
Birkaç yıl önce, Stockholm toplu taşıma araçları ödemeler için nakit kabul etmeyi bıraktı. Biletler önceden ödenmiş, mobil bir uygulama kullanılarak ödenmiş veya sürücüden/bilet makinesinden bir borç/kredi kartıyla satın alınmıştır. Şehir sakinleri genellikle bireysel bilet satın almaktan daha uygun ve daha ucuz olan aylık seyahat kartı alırlar.
Giderek artan bir oranda mağazalarda, “Bu mağazada nakit ödeme yok” yazısına rastlanmaktadır.
Çoğu İsveçli, özellikle de genç nesillerdekiler, asla para taşımazlar. Ziyaretçilerin döviz bozdurma konusunda da endişelenmeleri gerekmez. Yine de bazı turistler İsveç’i ziyaret ederken yerel para birimine ihtiyaç duymadıklarına inanmakta zorlanıyor.
Stockholm’de bir Noel pazarında sıcak çikolata gibi küçük alışverişlerde bile nakit paraya ihtiyaç yoktur. Tüm satıcıların Stockholm merkezli mobil ödeme şirketi iZettle tarafından sunulanlar gibi bir mobil ödeme çip ve PIN kart okuyucusu var veya mobil uygulama Swish tarafından ödemeleri kabul ediyorlar.
Nakitsiz Ekonomi İçin Bir Sebep: Suçla Mücadele
Nakit kullanımından kaçınılmasının sebeplerinden bazıları, taşımacılığın daha güvenli hale getirilmesi, banka soygunu ve uyuşturucu, sahtecilik ve silah piyasalarının azaltılmasıdır.
Bu aynı zamanda daha az vergi kaçırmak da demektir. İsveç’te artık çoğu bankada nakit olmadığı için banka soygunları geçmiş yıllarda önemli ölçüde azalmıştır. Kuruluş sahipleri görünür bir paraya sahip olmadan kendilerini güvende hissediyorlar.
Paranın Geleceği
Paranın geleceği, nakitsiz topluma giden yolda kullanılacak araçlar ve nakitsiz toplum başarıldığı takdirde bunun zorlukları ve faydalarını içeren analizler Avrupa’da 2010’ların başından bu yana düzenli olarak akademi tarafından araştırılmakta ve tartışılmaktadır. Akademisyenler nakitsiz toplumu birçok açıdan inceler. Tartışma konuları nakitsiz bir toplumun sosyal sonuçlarını da içerir.
Diğer araştırma konuları arasında yıkıcı teknolojiler olarak yeni çıkan ödeme çözümleri, gelişmekte olan ödeme iş modelleri, biyometrik ödemeler, entegrasyon, mahremiyet, gelişmekte olan yeni ödemelerin ve teknolojilerin tasarımları bulunmaktadır.
İsveç E-Kronasına Geçiş
İsveç Merkez Bankası, kendi dijital para birimini sunma planlarını test ediyor: E-Krona ülkenin nakitsiz topluma geçişini hızlandırabilecek Merkez Bankasının desteklediği para birimi . E-Krona pilot programı 2019’da başladı. İsveç dijital para birimi 2021’de ülke genelinde uygulanacaktır.
Kaynak:interestingengineering.com
