AB'de işsizlik oranı mart ayında yüzde 6,4'le 12 yılın en düşük seviyesine gerilerken bir çok ülkede salgının tepe noktasına gelinmek üzereydi. Sonucunda ise bir ay sonra işsizlik oranı birlik genelinde yüzde 6.6'ya yükseldi. 0.2'lik fark son yıllarda görülen en yüksek artış oldu.
Ekonomik etkiyi en hafif darbeyle atlamak için bir dizi önlemler alan hükümetler, işçi çıkarmayan firmalara çalıştıramadığı personelin maaşlarının bir kısmını ödeyerek işsizlik patlamasını önlemeye çalıştı. Devlet desteği ile salgının ekonomik etkisi arasındaki uçurum o kadar derin ki, kurtama paketleri yüz binlerce kişiyi kurtarmaya yetmedi.
Peki Avrupa'da hangi şirketler ne kadar küçülmeye gidecek, kaç çalışanını Covid-19 nedeniyle işten çıkarak?
Birleşik Krallık
British Petroleum (10,000 çalışan)
İngiliz petrov devi BP, 8 Haziran'da yapılan bir açıklama ile 10 bin kişiyi işten çıkarmayı planladığını duyurdu. Salgın, talebi düşen petrolün fiyatlarının da düşmesine neden olmuştu.
Şirketin CEO'su Bernard Looney'in personele yolladığı bir elektronik postada, işten çıkarmaların bu yıl başlayacağı yazdı. Bilgilendirmede hangi departmanların durumdan etkileneceği belirtilmese de görevine son verileceklerin çoğunun ofis çalışanı olduğu, saha personelinin ise korunacağı yazdı.
Mulberry (Personelin yüzde 25'i)
Lüks giyim firmaları da virüsten nasibini aldı. Deri ürünler ve pahalı çantalarıyla tanınan İngiliz firma Mulberry, iş gücünü yüzde 25 küçülteceğini duyurdu.
Uluslararası faaliyet gösteren Mulberry'den ayrılacak olanların, şirketin merkezi Birleşik Krallık'taki çalışanlardan olması bekleniyor.
Swissport (4 bin 556 çalışan)
Koronavirüsün havacılık sektöründeki son kurbanlarından Swissport, Birleşik Krallık ve İrlanda'da 4 bin 556 çalışanı ile vedalaşmak zorunda kalacağını duyurdu. Londra'daki Heathrow ve Gatwick havalimanlarında yer hizmeti veren şirket, salgından sonra ayakta kalabilmek için bu adımı atmaları gerektiğini kaydetti.
Küresel çapta 64 bin kişilik kadrosu olan Swissport'tan euronews'e yapılan açıklamaya göre Avrupa genelinde de işten çıkarmalar kaçınılmaz olacak ancak şirket kaç kişinin tehlikede olduğunu belirtmedi.
British Airways (12 bin çalışan)
İngiliz havayolu şirketi British Airways, 42 bin çalışanından 12 bini ile finansal kayıptan dolayı yollarını ayıracak. BA'nın bağlı olduğu holding International Airlines Group (IAG), yeniden yapılanma ve işten çıkarmaların, hava ulaşımına talebin salgın öncesi seviyelere ulaşana dek sürebileceğini açıkladı.
Holdingin çatısı altında bulunan İspanya'daki Iberia ve Vueling ve İrlanda merkezli Aer Lingus'ta da iş gücünün daraltılması bekleniyor.
EasyJet (4 bin 500 çalışan)
İngiltere merkezli ucuz havayolu şirketi EasyJet de iş gücünü yüzde 30 oranında azaltarak 4 bin 500 kişinin işine son vermeye hazırlanıyor.
Virgin Atlantic (3 bin çalışan)
İngiltere'nin ikinci büyük havalimanı Gatwick'teki operasyonlarını sonlandıracağını duyuran Virgin Atlantic 3 binden fazla personeliyle de yollarını ayırma kararı aldı.
İrlanda
Ryanair (3 bin çalışan)
Ucuz havayolu şirketlerinden İrlandalı Ryanair, pandemi nedeniyle uçuşlar iptal edilince, diğer firmalar gibi büyük kayba uğradı. Kaybın faturasının bir kısmı 3 bin çalışana kesilecek gibi görünüyor. Şirketin yöneticisi Michael O'Leary'nin açıklamasına göre bir yıl daha ayakta kalabilmek için yapılması gerekenlerin en asgarisi iş gücünü yüzde 15 oranında daraltmak.
Nisan ve mayıs aylarında kendi maaşını da yarıya indiren O'Leary, bu kesintiyi Mart 2021'e kadar uzattığını duyurdu.
Fransa
Renault (15 bin çalışan)
Fransız otomobil üreticisi Renault, dünya genelinde 15 bin çalışanını işten çıkaracağını duyurdu, açıklama protesto gösterilerine yol açtı.
Fransa'da 4 bin 600 personelin işine son verilmesi planlanırken, 5 milyar euroluk devlet kredisinin onaylanması ile bu sayının azalması gündeme geldi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, şirkete ait iki fabrikanın çalışanlarına, işlerinin güvence altında olduğunu söyleyerek teminat vermişti.
Koronavirüs salgını nedeniyle satışları düşen ve Nissan ile ortaklığı nedeniyle zor bir süreçten geçen Renault'nun Türkiye'de de fabrikası bulunuyor. Salgın öncesinde de mali açıdan sıkıntıda olan şirket, 10 yıldır ilk kez geçen yıl kayba uğramıştı. İşten çıkarmalar, firmanın 3 yıl içince 2 milyar euroluk kemer sıkma politikasının bir parçası.
Airbus (10 bin çalışan)
Avrupalı uçak firması Airbus da iş gücünde kan kaybedenlerden. Koronavirüsün uçakları hangarlara çekmesi binlerce kişinin mesleğini tehlikeye attı. Nisan ayında uçak üretimini üçte bir oranında azaltacağını açıklayan firma 10 bin civarında personelinin de işine son verecek.
Almanya
TUI (8 bin çalışan)
İnigiliz-Alman seyahat firması Tui, salgın krizini atlatabilmek için 1,8 milyar euroluk devlet kredisi alacak ancak bu 8 bin kişiyi işsiz kalmaktan kurtarmaya yetmiyor.
Tui'nin yarı yıl finans raporunda da yazıldığı gibi "Covid-19, turizm sektöürünün gördüğü en büyük kriz" oldu.
Thyssenkrupp (3 bin çalışan)
Dünyanın en büyük çelik üreticilerinden Thyssenkrupp, Almanya'da 3 bin personelin işine son veriyor. Asansörden denizaltı üretimine, birçok alanda faaliyet gösteren şirket, sendikalarla yaptığı anlaşma çerçevesinde 2 bin kişi ile 3 sene içinde vedalaşacak, 2026'te gelindiğinde bu sayı 3 bini bulacak.
Lufthansa (22 bin çalışan)
Alman havayolu şirketi Lufthansa, yarısı Almanya'da olmak üzere 22 bin çalışanını salgından dolayı işten çıkaracak.
İflasın eşiğine gelen şirketin hissedarları, dün 9 milyar euroluk (11 milyar dolar) kurtarma paketini onayladı.
Karar doğrultusunda Alman federal hükümeti, şirkette yüzde 20'lik pay sahibi olacak. Ancak gerekli görmesi halinde bu rakamı yüzde 25'e de çıkarabilecek.
İspanya
Nissan (2 bin 800 çalışan)
Japon otomobil üreticisi Nissan'ın, 2 bin 800 kişinin ekmek kapısı olan Barselona'daki fabrikasını kapatma kararı protestoyla karşılandı.
28 Mayıs'taki açıklamanın ardından işlerini kaybetmek istemeyen personel araç lastiklerini yakarak eylem düzenledi.
Şirket, kararına gerekçe olarak koronavirüsten kaynaklanan sıkıntıların yanı sıra, bundan sonra Asya ve Kuzey Amerika pazarlarına odaklanacak olmalarını gösterdi.
İskandinav ülkeleri
İskandinav Hava Yolları (SAS) (5 bin çalışan)
İskandinav Hava Yolları (SAS), mart ayında 'ücretsiz izin' çözümüne başvurmuştu fakat firma bir ay sonra iş gücünün neredeyse yarısına denk gelen 5 bin kişiyi işten çıkararak mali kaybı kapatmaya çalışacak. SAS, İsveç'te bin 900, Norveç'te bin 300 ve Danimarka'da bin 700 personelini kaybedecek.
